عوارض تعویض مفصل لگن یکی از مهمترین موضوعاتی است که بیماران پیش از تصمیم گیری برای این جراحی باید به آن توجه کنند. بسیاری از این عوارض با توجه به مراقبتهای پس از جراحی و استفاده از تکنیکهای نوین پزشکی کاهش مییابد. به همین دلیل، شناخت دقیق عوارض و انجام مشورتهای لازم با پزشک متخصص از اهمیت زیادی برخوردار است تا بیمار بتواند با آگاهی کامل تصمیم گیری کند.
عوارض جدی بعد از تعویض مفصل لگن
بعد از جراحی تعویض مفصل لگن، برخی مشکلات و چالش های جدی برای بیماران به وجود میآید که بر روند بهبودی تأثیر میگذارد. وجود این چالش ها تأکید میکند که بیماران باید تحت نظر یک جراح ارتوپدی با تجربه این عمل را انجام دهند تا هرگونه علامت غیرعادی را سریعاً شناسایی کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. حمایت روانی و فیزیکی در این دوران نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا بیماران با اطمینان و آرامش بیشتری به روند بهبودی خود ادامه دهند.
✳️ عفونت
عفونت بعد از تعویض مفصل لگن یکی از عوارض جدی و بالقوه خطرناک است که بر روند بهبودی بیمار تأثیر منفی میگذارد. این عفونت در محل جراحی یا به صورت سیستمیک رخ میدهد و علائمی همچون قرمزی، تورم، گرما و درد شدید در ناحیه زانو را به همراه دارد. در موارد شدید، عفونت منجر به تب، لرز و ضعف عمومی در بدن میشود. تشخیص سریع و درمان مناسب عفونت بسیار حیاتی است، زیرا در صورت عدم درمان، به عوارض جدی تری مانند از دست دادن مفصل، نیاز به جراحی مجدد یا حتی تهدید به زندگی بیمار را به همراه دارد.
✳️ لخته های خونی
لخته های خونی بعد از عمل تعویض مفصل لگن یکی از عوارض شایع و نگران کننده هستند که خطرات جدی برای بیماران به همراه خواهد داشت. این لخته ها معمولاً در وریدهای عمیق پاها شکل میگیرند در واقع عوامل مختلفی مانند بی حرکتی طولانی مدت، تغییرات در جریان خون و التهاب ناشی از جراحی به تشکیل این لخته ها کمک میکند. در صورتی که یک لخته خون از محل خود جدا شود و به سمت ریه ها حرکت کند، آمبولی ریه را به همراه خواهد داشت.
✳️ آسیب عصبی
آسیب عصبی بعد از عمل تعویض مفصل لگن، اگرچه نادر است، اما یکی از عوارض جدی و نگران کننده جراحی است. این آسیب ناشی از فشار مستقیم بر روی اعصاب حین جراحی، جابجایی یا آسیب به بافت های اطراف یا به دلیل خونریزی و تورم پس از عمل میباشد. علائم آسیب عصبی شامل بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف عضلانی یا از دست دادن حس در ناحیه پا و زانو است. در برخی موارد، این مشکلات موقتی بوده و به مرور زمان برطرف میشود.
شکستگی استخوان
شکستگی استخوان یکی از عوارض نادر اما جدی است که بر روند بهبودی بیمار تأثیر میگذارد. این نوع شکستگی معمولاً به دلیل فشار زیاد یا آسیب های وارده به ناحیه زانو در دوران بهبودی رخ میدهد و درد شدید، تورم و کاهش دامنه حرکتی را به همراه دارد.
به منظور کاهش خطر این عارضه، جراح معمولاً به بیماران توصیه میکنند که از فعالیت های شدید و حرکات خطرناک در دوران بهبودی پرهیز کنند و در عین حال برنامه های فیزیوتراپی مناسب را دنبال کنند تا به تقویت عضلات و بهبود تعادل کمک کنند. در صورتی که نشانه هایی از درد یا تغییر در عملکرد زانو مشاهده شود، بیماران باید فوراً به پزشک مراجعه کنند تا ارزیابی و درمان مناسب انجام شود.
ناهنجاری مفصل زانو
از دیگر عوارض جدی میتوان به ناهنجاری های مفصلی اشاره کرد که در نتیجه نصب نادرست پروتز یا تغییرات در بیومکانیک زانو ایجاد میشود. این مشکلات به مرور زمان کیفیت زندگی بیمار را تحت تأثیر قرار میدهد از همین رو نیاز به مداخلات درمانی بیشتر دارد.
بیشتر بخوانید: مراقبت های بعد از تعویض مفصل لگن
عوارض طولانی مدت تعویض مفصل لگن
پس از جراحی تعویض مفصل زانو، برخی مشکلات به صورت بلند مدت برای بیماران به وجود آید که بر کیفیت زندگی و تواناییهای حرکتی آنها تأثیر میگذارد.
شل شدن پروتز
شل شدن زانو یکی از عوارض طولانی مدت و نگران کننده ای است که بعد از عم رخ میدهد که تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران دارد. این مشکل معمولاً ناشی از تحلیل رفتن یا عدم تناسب پروتز با استخوان های اطراف است که به دلایل مختلفی از جمله فعالیت های شدید، بار زیاد بر روی مفصل، یا فرسایش طبیعی پروتز به وجود میاید.
کوتاهی یا بلندی پا
در برخی موارد، تفاوت در طول پاها ایجاد میشود که میتواند منجر به مشکلات تعادلی و کمر درد شود.
محدودیت حرکتی
محدودیت حرکتی یکی از عوارض طولانی مدت پس از عمل تعویض مفصل زانو است این مشکل به دلایل مختلفی از جمله تشکیل بافت اسکار، التهاب مزمن، یا ضعف عضلانی ناشی از بیحرکتی بعد از جراحی ایجاد میشود. بیماران احساس میکنند که دامنه حرکتی زانو کاهش یافته و در انجام حرکات ساده ای مانند نشستن، برخاستن یا بالا و پایین رفتن از پله ها با مشکل مواجهاند.
درد مزمن
درد مزمن به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی بیماران تأثیر میگذارد. این نوع درد معمولاً به دلایل مختلفی از جمله التهاب بافت های اطراف مفصل، وجود بافت اسکار یا ناپایداری مفصل ناشی میشود و به شکل دردهای مداوم، تیر کشیدن یا احساس سوزن سوزن شدن در ناحیه زانو بروز میکند. این درد فعالیت های روزمره بیمار را محدود کرده و باعث احساس ناتوانی و ناامیدی در فرد خواهد شد.
آسیب غضروف زانو
علاوه بر سایر مشکلات ذکر شده، عوارض طولانی مدت دیگری نیز پس از عمل تعویض مفصل زانو به وجود میآید. برخی بیماران به بیماری های مرتبط با زانو، مانند آرتروز ثانویه یا آسیب به غضروف، مبتلا میشوند که بر عملکرد و کیفیت زندگی آن ها تأثیر میگذارد.
راه های کنترل عوارض تعویض مفصل لگن
کنترل خطرات تعویض مفصل لگن نیازمند یک رویکرد جامع و چندجانبه است که شامل اقدامات پیشگیرانه و درمانی میشود. در زیر به برخی از راه های کنترل این عوارض اشاره میشود:
- برنامه های فیزیوتراپی به طور منظم
- استفاده از داروهای ضد درد، داروهای ضد التهاب
- مصرف مواد مغذی لازم برای سلامت استخوان ها و مفاصل از جمله کلسیم و ویتامین D
- حفظ وزن سالم و کاهش وزن اضافی
- رعایت بهداشت مناسب و استفاده از آنتیبیوتیک ها قبل و بعد از جراحی
- استفاده از وسایل کمک حرکتی مانند عصا یا واکر
در نهایت…
تعویض مفصل لگن میتواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش درد کمک کند، اما احتمال دارد عوارضی نظیر شل شدن پروتز، عفونت، فرسودگی، ترومبوز و محدودیتهای حرکتی را بههمراه داشته باشد. احتمال کوتاهی یا بلندی پا و مشکلات مکانیکی نیز وجود دارد. برای کاهش این عوارض، رعایت دستورات پزشک، پیگیری منظم و انجام تمرینات توانبخشی اهمیت دارد. با مراقبت مناسب و نظارت پزشکی، میتوان از بسیاری از عوارض جلوگیری کرد و عمر پروتز را افزایش داد.