آرتروسکوپی لگن یکی از روش‌های کم‌تهاجمی و مؤثر برای تشخیص و درمان مشکلات مفصل لگن است که با استفاده از دوربین و ابزارهای ظریف انجام می‌شود. آیا می‌دانستید بسیاری از دردهای مزمن لگن که با روش‌های معمول درمان نمی‌شوند، با آرتروسکوپی قابل بررسی و درمان هستند؟ این تکنیک به دلیل دوره نقاهت کوتاه‌تر و عوارض کمتر، به انتخاب اول بسیاری از متخصصان ارتوپدی تبدیل شده است. در ادامه با جزئیات بیشتر آن آشنا می‌شوید.
آرتروسکوپی لگن چه کاربردی دارد؟
آرتروسکوپی لگن یک روش تشخیصی و درمانی پیشرفته است که به پزشکان این امکان را می‌دهد تا داخل مفصل لگن را بدون نیاز به جراحی باز مشاهده و مشکلات آن را برطرف کنند. از مهمترین کاربرد‌های این جراحی به شرح زیر است:
- تشخیص و درمان لب پارگی مفصل لگن (لبه استابولوم) که در ورزشکاران یا افراد با دردهای مزمن لگن شایع است، به کمک آرتروسکوپی به‌راحتی ترمیم می‌شود.
- برداشتن بافت‌های ملتهب یا زائده‌های استخوانی
- درمان التهاب کیسه‌های مفصلی (بورسیت) آرتروسکوپی می‌تواند با برداشتن بورس ملتهب، درد ناشی از آن را کاهش دهد.
- درمان عفونت‌های داخل مفصلی لگن به پاکسازی و شست‌وشوی مفصل از طریق آرتروسکوپی در درمان عفونت‌ها مؤثر است.
- در صورت ساییدگی یا پارگی غضروف، آرتروسکوپی امکان ترمیم یا صاف کردن سطح مفصل را فراهم می‌کند.
- وجود قطعات استخوانی یا غضروفی در مفصل می‌تواند باعث درد شود که با آرتروسکوپی قابل حذف است.
کاندیدای مناسب برای آرتروسکوپی هیپ
این جراحی برای همه افراد توصیه نمی‌شود و بیشتر در شرایط خاصی کاربرد دارد که درد یا محدودیت حرکتی با درمان‌های غیرجراحی بهبود نیافته است. از جمله کاندیدای مناسب این عمل به شرح زیر است:
- افرادی که دچار لب پارگی مفصل لگن (لبه استابولوم) شده‌اند و درد یا صدای تق تق مفصل دارند.
- کسانی که به بورسیت مزمن یا التهاب تاندون لگن دچار شده‌اند و به درمان‌های دارویی پاسخ نداده‌اند.
- افرادی که در مفصل لگن اجسام خارجی یا زائده‌های استخوانی دارند که باعث درد یا قفل شدن مفصل می‌شود.
- بیماران با عفونت‌های خفیف داخل مفصلی که نیاز به شست‌وشوی مفصل دارند.
نکته: این روش برای افرادی که دچار آرتروز پیشرفته لگن هستند یا تخریب شدید مفصل دارند، مناسب نیست و گزینه‌های دیگری مانند تعویض مفصل لگن بررسی می‌شود.
آمادگی‌های لازم قبل از انجام جراحی آرتروسکوپی لگن
برای موفقیت‌آمیز بودن آرتروسکوپی لگن و کاهش عوارض احتمالی، رعایت برخی نکات و آمادگی‌ها پیش از جراحی ضروری است. این اقدامات به بهبود سریع‌تر و راحت‌تر بیمار نیز کمک می‌کنند. از جمله اقدامات قبل از عمل به شرح زیر است:
- انجام آزمایش‌های پیش از عمل مانند آزمایش خون، نوار قلب (ECG) و عکس‌برداری از لگن برای ارزیابی کامل وضعیت مفصل
- مشاوره با پزشک بیهوشی برای بررسی سوابق دارویی، بیماری‌های زمینه‌ای، آلرژی یا سابقه بیهوشی قبلی
- قطع مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین حداقل یک هفته قبل از عمل البته که باید با مشورت پزشک انجام شود.
- خودداری از مصرف غذا و مایعات حداقل ۸ ساعت قبل از جراحی برای آمادگی بیهوشی عمومی
- اطلاع‌رسانی به پزشک در صورت ابتلا به سرماخوردگی، تب یا هرگونه عفونت فعال
- استفاده از عصا یا واکر پس از عمل
- آماده‌سازی خانه برای دوران نقاهت (مثل جابه‌جایی وسایل، ایجاد فضای راحت برای استراحت و حذف موانع)
- همراه داشتن فردی برای کمک در روز جراحی و بازگشت به منزل
نحوه انجام آرتروسکوپی هیپ
آرتروسکوپی هیپ یا مفصل لگن یک جراحی کم‌تهاجمی است که با استفاده از دوربین بسیار ظریف و ابزارهای جراحی خاص، به پزشک امکان مشاهده و درمان مشکلات داخل مفصل را می‌دهد. مراحل انجام این عمل به شرح زیر است:
بیهوشی بیمار
جراحی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، هدف از بیهوشی، ایجاد آرامش کامل و جلوگیری از احساس درد در طول عمل است. قبل از شروع، تیم بیهوشی وضعیت عمومی بدن بیمار، داروها و سوابق پزشکی او را بررسی می‌کند تا ایمنی کامل در حین جراحی فراهم شود.
قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب
پس از بیهوشی، بیمار به پشت خوابانده شده و پاها در دستگاه مخصوصی قرار می‌گیرند تا مفصل لگن به‌آرامی کشیده شود. این کشش باعث افزایش فضای داخل مفصل می‌شود و به پزشک امکان دسترسی بهتر به مفصل را می‌دهد، بدون اینکه بافت‌های اطراف آسیب ببینند.
ایجاد برش
پزشک جراح برش‌های کوچکی (حدود ۱ سانتی‌متر) در پوست ناحیه لگن ایجاد می‌کند. سپس از طریق یکی از این برش‌ها، دوربین آرتروسکوپ وارد مفصل می‌شود. این دوربین تصاویر داخل مفصل را به مانیتور منتقل می‌کند و پزشک می‌تواند با دقت بالا مشکلات را مشاهده کند.
ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده
از طریق برش‌های دیگر، ابزارهای جراحی ظریفی وارد مفصل می‌شود تا آسیب‌ها درمان شوند. این شامل برداشتن زائده‌های استخوانی، ترمیم لب پارگی، اصلاح سطوح مفصلی یا پاکسازی مفصل از بافت‌های ملتهب است. تمام این مراحل با دید مستقیم روی مانیتور انجام می‌شود.
بستن محل برش
در پایان جراحی، مفصل لگن با سرم شست‌وشو داده می‌شود تا خون، تکه‌های استخوان یا بافت اضافی خارج شود. سپس ابزارها خارج شده و برش‌ها با بخیه‌های کوچک بسته می‌شوند. در انتها هم روی زخم‌ها پانسمان گذاشته می‌شود و بیمار به ریکاوری منتقل می‌شود.
برای دریافت نوبت از دکتر مازیار نفیسی بهترین دکتر ارتوپد در شرق تهران با شماره ۰۲۱۷۷۲۹۱۵۰۴ تماس بگیرید.
دوره نقاهت بعد از آرتروسکوپی لگن
دوره نقاهت بعد از آرتروسکوپی لگن بسته به نوع مشکل درمان‌شده، وضعیت عمومی بیمار و میزان آسیب‌دیدگی مفصل می‌تواند بین چند هفته تا چند ماه متغیر باشد. بیمار در همان روز عمل یا یک روز بعد از آن مرخص می‌شود و لازم است تا چند روز از عصا یا واکر برای راه رفتن استفاده کند تا فشار زیادی به مفصل وارد نشود.
در هفته‌های ابتدایی، انجام تمرینات فیزیوتراپی تحت نظر متخصص توصیه می‌شود تا دامنه حرکتی مفصل حفظ شده و از خشکی یا ضعف عضلات جلوگیری شود. همچنین باید از نشستن‌های طولانی‌مدت، چرخش ناگهانی لگن یا بالا رفتن از پله تا حد امکان پرهیز کرد. در صورت وجود درد یا تورم، استفاده از کیسه یخ و مصرف داروهای تجویز شده مؤثر است.
نکته: بازگشت به فعالیت‌های روزمره سبک معمولاً پس از ۲ تا ۴ هفته امکان‌پذیر است، اما برای فعالیت‌های سنگین‌تر یا ورزش حرفه‌ای به ۳ تا ۶ ماه زمان نیاز است البته باز هم باید طبق نظر پزشک انجام شود.
سوالات متداول آرتروسکوپی لگن
افرادی با آرتروز شدید، تخریب گسترده مفصل، یا چاقی مفرط گزینه مناسبی برای آرتروسکوپی نیستند چرا که نیاز به درمان‌های دیگر مانند تعویض مفصل دارند.
بسته به روند بهبودی بعد از ۲ تا ۴ هفته می‌توان رانندگی را از سر گرفت، البته با تأیید پزشک باید انجام شود.
مانند هر عمل جراحی، خطراتی مانند عفونت، خونریزی، لخته خون یا آسیب به عصب وجود دارد، ولی احتمال بروز آن‌ها کم است و با مراقبت مناسب قابل پیشگیری هستند.
در نهایت…
آرتروسکوپی لگن روشی مؤثر، کم‌تهاجمی و پیشرفته برای درمان بسیاری از مشکلات مفصل لگن است که با کمترین عوارض و دوره نقاهت کوتاه، نتایج قابل‌قبولی به همراه دارد. انتخاب به‌موقع این جراحی، رعایت مراقبت‌های قبل و بعد از آن و پیروی از توصیه‌های متخصص می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را به‌طور چشمگیری بهبود بخشد و از پیشرفت آسیب‌های مفصلی جلوگیری کند.