آرتروسکوپی زانو یکی از روش‌های پیشرفته و کم‌تهاجمی در تشخیص و درمان مشکلات داخلی زانو است که امروزه بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. آیا تا به حال درد یا صدای غیرطبیعی در زانوی خود احساس کرده‌اید و نگران آسیب‌های جدی بوده‌اید؟ این روش با استفاده از دوربین و ابزارهای ظریف، امکان مشاهده مستقیم داخل مفصل را فراهم می‌کند و بدون نیاز به جراحی باز، آسیب‌هایی مثل پارگی مینیسک یا رباط را برطرف می‌سازد.
مهم‌ترین علت انجام آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی زانو زمانی انجام می‌شود که بیمار دچار درد، تورم یا محدودیت حرکت در زانو شود یعنی زمانی که درمان‌های غیرجراحی مؤثر نباشند. دقت داشته باشید که این روش برای بررسی دقیق داخل مفصل و ترمیم آسیب‌ها بدون نیاز به برش‌های بزرگ کاربرد دارد.
پارگی مینیسک
مینیسک یکی از مهم‌ترین ساختارهای ضربه‌گیر زانو است که در صورت پارگی، بیمار دچار درد، قفل‌شدگی مفصل و محدودیت در حرکت می‌شود. آرتروسکوپی به جراح اجازه می‌دهد بخش آسیب‌دیده را ترمیم یا حذف کند تا عملکرد زانو بهبود یابد.
آسیب رباط صلیبی
آسیب یا پارگی رباط صلیبی، به‌ویژه رباط صلیبی قدامی (ACL)، در ورزشکاران شایع است و باعث بی‌ثباتی زانو می‌شود. با آرتروسکوپی، جراح می‌تواند رباط آسیب‌دیده را بازسازی کرده و پایداری مفصل را بازگرداند.
وجود اجسام شل داخل مفصل
گاهی تکه‌هایی از غضروف یا استخوان درون مفصل زانو جدا می‌شوند و باعث درد، التهاب و محدودیت حرکت می‌گردند. آرتروسکوپی این امکان را فراهم می‌کند تا این اجسام شل با دقت از مفصل خارج شوند.
ساییدگی یا آسیب غضروف مفصلی
آسیب یا تحلیل رفتن غضروف مفصلی در اثر ضربه یا آرتروز، باعث درد مزمن زانو می‌شود. با آرتروسکوپی می‌توان سطح آسیب‌دیده را تمیز یا صاف کرد و در برخی موارد درمان‌هایی مثل تحریک رشد غضروف جدید انجام داد.
برای دریافت نوبت مشاوره از دکتر مازیار نفیسی بهترین دکتر ارتوپد در شرق تهران با شماره ۰۲۱۷۷۲۹۱۵۰۴ تماس بگیرید.
آمادگی‌های لازم قبل از انجام آرتروسکوپی زانو
قبل از انجام آرتروسکوپی زانو، رعایت برخی نکات مهم می‌تواند روند جراحی را ایمن‌تر کرده و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کند. پزشک دستورالعمل‌هایی را برای آمادگی جسمی و دارویی به بیمار ارائه می‌دهد که باید به‌دقت رعایت شود.
- بیمار باید پیش از جراحی، طبق دستور پزشک، آزمایش‌های لازم مانند آزمایش خون، نوار قلب یا تصویربرداری از زانو را انجام دهد.
- در صورت مصرف داروهای خاص مانند آسپرین یا رقیق‌کننده‌های خون، لازم است با مشورت پزشک چند روز پیش از عمل مصرف آن‌ها متوقف شود.
- بیمار باید از هشت ساعت قبل از جراحی ناشتا باشد و از خوردن یا نوشیدن هر نوع ماده غذایی یا نوشیدنی خودداری کند.
- اگر فرد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون یا مشکلات قلبی است، باید حتماً این موضوع را پیش از جراحی به پزشک اطلاع دهد.
- برای کاهش احتمال عفونت، توصیه می‌شود شب قبل از عمل استحمام شود و محل جراحی کاملاً تمیز باشد.
- به دلیل ممنوعیت رانندگی پس از عمل، بیمار باید از قبل برای حضور یک همراه جهت بازگشت به منزل هماهنگی لازم را انجام دهد.
- آشنایی با روند جراحی و مراقبت‌های پس از آن باعث کاهش استرس بیمار شده و آمادگی روانی او را برای پذیرش بهتر شرایط فراهم می‌کند.
جراحی آرتروسکوپی زانو چگونه انجام می‌شود؟
در ابتدا، بیمار تحت بی‌حسی موضعی، نخاعی یا بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. سپس جراح با ایجاد چند برش کوچک روی پوست زانو، آرتروسکوپ (دوربینی باریک و بلند) را وارد مفصل می‌کند. این دوربین تصاویر دقیقی از داخل زانو را روی مانیتور نمایش می‌دهد و جراح می‌تواند مشکلاتی مانند پارگی مینیسک، آسیب رباط، التهاب، یا وجود اجسام شل را مشاهده کند.
در صورت نیاز به درمان، ابزارهای جراحی ظریف از طریق برش‌های دیگر وارد می‌شوند و جراح، اقدامات لازم مانند ترمیم، برداشتن یا اصلاح بافت‌های آسیب‌دیده را انجام می‌دهد. پس از پایان جراحی، محل برش‌ها با بخیه بسته شده و زانو پانسمان می‌شود.
دوره بهبودی بعد از آرتروسکوپی زانو چقدر است؟
دوره بهبودی بعد از آرتروسکوپی زانو بسته به نوع آسیب، گستردگی جراحی و شرایط عمومی بیمار متفاوت است، اما بین ۲ تا ۶ هفته طول می‌کشد. در این مدت، بیمار باید طبق دستور پزشک استراحت کند، از داروهای تجویزشده استفاده نماید و در صورت نیاز، فیزیوتراپی یا کاردرمانی را آغاز کند.
در هفته‌های اول تورم، درد و محدودیت حرکتی وجود دارد که با بالا نگه داشتن پا، استفاده از یخ و داروهای ضد التهاب کنترل می‌شود بیمار می‌تواند پس از چند روز بدون فشار زیاد روی پا راه برود، اما بازگشت کامل به فعالیت‌های روزمره و ورزشی به مرور و با تقویت عضلات زانو امکان‌پذیر است.
نکته: بهبودی کامل تا ۳ ماه در برخی بیماران طول می‌کشد، به‌ویژه اگر ترمیم رباط یا مینیسک انجام شده باشد. رعایت دقیق مراقبت‌های پس از عمل نقش مهمی در کوتاه‌تر شدن این دوره دارد.
عوارض جراحی آرتروسکوپی زانو
جراحی آرتروسکوپی زانو اگرچه روشی کم‌تهاجمی و ایمن محسوب می‌شود، اما مانند هر عمل جراحی دیگری با عوارضی همراه است. آگاهی از این عوارض به بیمار کمک می‌کند تا در صورت بروز علائم غیرعادی، سریع‌تر به پزشک مراجعه کند و از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.
- بروز عفونت در محل برش‌ها یا داخل مفصل
- ایجاد تورم یا خون‌مردگی اطراف زانو
- احساس سفتی یا محدودیت حرکت در مفصل
- درد مداوم یا بازگشت درد پس از گذشت مدتی از عمل
- آسیب به اعصاب یا رگ‌های خونی اطراف زانو
- تشکیل لخته خون در ساق پا یا زانو
- واکنش بدن به بیهوشی یا داروهای بی‌حسی
سوالات متداول آرتروسکوپی زانو
معمولاً این جراحی بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد که بسته به نوع و میزان آسیب ممکن است متفاوت باشد.
اکثر بیماران به صورت سرپایی جراحی می‌شوند و همان روز یا روز بعد مرخص می‌شوند.
بله، فیزیوتراپی برای بازگرداندن قدرت و دامنه حرکتی زانو بسیار مهم است و پس از جراحی توصیه می‌شود.
در نهایت…
آرتروسکوپی زانو روشی موثر، سریع و کم‌تهاجمی برای تشخیص و درمان آسیب‌های مفصل زانو است که با کمترین درد و دوران نقاهت انجام می‌شود. رعایت دقیق مراقبت‌های قبل و بعد از عمل، نقش مهمی در موفقیت جراحی و بازگشت سریع‌تر بیمار به زندگی عادی دارد. آگاهی از عوارض احتمالی و پیگیری توصیه‌های پزشک، می‌تواند مسیر بهبودی را هموارتر کند.