تعویض مفصل زانو چه مدت دوام دارد؟ طول عمر تعویض مفصل زانو چقدر است؟ برای افزایش دوام و ماندگاری مفصل مصنوعی زانو چه روش‌هایی وجود دارد؟ چه عواملی بر طول عمر پروتز زانو موثر است؟
طول عمر تعویض مفصل زانو به عوامل مختلفی بستگی داشته و به همین دلیل برای هر فرد متغیر است. با این حال به طور معمول، پروتز زانو برای مدت زمانی حدود 15 تا 20 سال دوام می‌آورد. این مدت زمان ممکن است با توجه به عواملی مانند سن و وزن بیمار، سطح فعالیت، کیفیت پروتز و سوابق پزشکی بیمار در هر فردی متفاوت باشد.
البته باید بگوییم طول عمر تعویض مفصل زانو به دلیل پیشرفت‌های تدریجی در کیفیت مواد و طرح‌های مورد استفاده در تولید پروتزهای زانو، رو به افزایش است. در این‌جا به بررسی بیشتر این موضوع و روش‌هایی برای افزایش دوام مفصل مصنوعی زانو پرداخته‌ایم.
بیشتر بخوانید: درد بعد از تعویض مفصل زانو
ماندگاری و طول عمر پروتز زانو چقدر است؟
ماندگاری و طول عمر پروتز زانو، یکی از سوالات شایع بیمارانی است که قصد انجام این عمل را دارند. اغلب، پروتزهای زانو به مدت حدود ۲۰ سال قابل استفاده هستند؛ اما باید توجه داشت که این مدت زمان برای همه افراد یکسان نیست؛ زیرا برخی از افراد ممکن است پس از چند سال به تعویض مجدد مفصل زانو نیاز داشته باشند.
تحقیقات نشان می‌دهد که حدود ۹۰ درصد افرادی که از پروتز زانو استفاده کرده‌اند، پس از ۲۰ سال همچنان مفصل پروتزی به خوبی کار می‌کند و نیاز به تعویض ندارد. اما برای برخی افراد، حتی پس از چند سال از عمل جراحی، ممکن است نیاز به جراحی مجدد باشد.
تعویض مجدد مفصل زانو در پنج سال اول پس از جراحی، به ندرت اتفاق افتاده و تنها دو درصد از افراد نیاز به جراحی جایگزینی دارند. اما تا ده سال پس از جراحی، احتمال نیاز به جراحی جایگزینی تا حدود ۶ درصد افزایش می‌یابد.
عوامل موثر بر طول عمر پروتز زانو
عوامل متعدد و مختلفی وجود دارند که بر طول عمر پروتز زانو تأثیر‌گذار هستند. این عوامل شامل موارد زیر است:
- برند پروتز زانو
واضح است که پروتزهای با کیفیت بالا دوام و ماندگاری بالاتری خواهند داشت. بنابراین، استفاده از پروتزهای با برند و کیفیت عالی پس از جراحی تعویض مفصل زانو، می‌تواند به جلوگیری از نیاز به جراحی‌های ترمیمی و اصلاحی بعدی کمک کند.
- سبک زندگی و فعالیت‌های اصلی بیمار
تغییراتی در فعالیت‌های روزمره و سبک زندگی پس از جراحی تعویض مفصل زانو اساسی است. برخی فعالیت‌ها ممکن است برای افراد پس از جراحی مناسب نباشند و باعث فشار زیادی بر روی مفصل شوند که منجر به نیاز به جراحی اصلاحی شود.
- سن و وضعیت جسمانی بیمار
سن بیمار نیز تأثیر بسزایی بر طول عمر پروتز زانو دارد. در بیشتر موارد بیماران جوان‌تر در مقایسه با بیماران مسن، مفصل زانوی جایگزین شده را برای مدت زمان بیشتری حفظ خواهند کرد. البته در این مورد باید عوامل دیگری مانند سطح فعالیت و نحوه استفاده از پروتز در سنین جوان‌تر را نیز در نظر گرفت.
علائم نشان‌دهنده آسیب به پروتز زانو
علائمی که به آسیب پروتز زانوی جایگزین شده در جراحی تعویض مفصل اشاره دارند، شامل موارد زیر هستند:
- درد در اطراف پروتز زانو
احتمال وجود درد در اطراف پروتز زانو پس از جراحی وجود دارد که می‌تواند باعث محدودیت حرکات زانو و تأثیر بر فعالیت‌های روزمره فرد شود.
- کاهش قابلیت حرکت و جابه‌جایی پروتز زانو
شایع است که پروتزها بعد از مدتی ممکن است قابلیت حرکت و جابه‌جایی خود از دست بدهند و این موضوع ممکن است باعث بی ثباتی مفصل و دررفتگی آن شود.
- شل شدن مفصل مصنوعی زانو
این مشکل می‌تواند باعث افزایش خطر شکستگی استخوان اطراف پروتز شده و نشان از آسیب وضعیت پروتز باشد.
چه راهکارهایی برای افزایش طول عمر پروتز زانو وجود دارد؟
روش‌ها و راهکارهای مراقبتی مختلفی برای افزایش طول عمر مفصل زانو و حفظ دوام و سلامت آن وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به خودداری از انجام ورزش‌ها یا فعالیت‌های سنگین اشاره کرد. ورزش‌ها و فعالیت‌هایی مانند مانند دویدن، پریدن و …، موجب فرسایش مفصل مصنوعی زانو شده و به گفته دکتر مازیار نفیسی بهتر است به جای آن، ورزش‌هایی را مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، وزنه‌برداری و شنا که فشار کمتری برای مفصل خواهند داشت، جایگزین کنید.
وزن بیمار نیز می‌تواند بر طول عمر مفصل تأثیر داشته باشد. اضافه‌وزن، مانند فعالیت‌های سنگین، می‌تواند فشار زیادی بر مفصل وارد کرده و عمل جایگزینی مفصل را پیچیده‌تر کند. بنابراین، حفظ وزن مناسب می‌تواند به بهبود سلامتی مفصل کمک کرده و طول عمر آن را افزایش دهد.
همچنین، حفظ سلامت بدن و پیشگیری از بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان که می‌توانند منجر به شکستگی و نیاز به جایگزینی مجدد مفصل شوند، اهمیت بالایی در نگهداری و افزایش طول عمر پروتز زانو خواهند داشت. همچنین، بیماری‌هایی که با احتمال بروز عفونت همراه هستند، می‌توانند عمل جایگزینی مفصل را پیچیده‌تر کرده و موجب کاهش طول عمر آن شوند. بنابراین، حفظ سلامت بدنی و پیشگیری از بیماری‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت مفصل و افزایش طول عمر آن کمک کند.